چگونه یک ساعت تفکر از هفتاد سال عبادت برتر است

اسلام دین تعقل و تفکر است تا آنجا که امام رضا(ع) می‌فرمایند: عبادت، به فراوانی نماز و روزه نیست؛ عبادت واقعی، تفکر در کار خدای جلیل است.

بارها شنیده‌ایم که ائمه اطهار علیهم‌السلام بر مسئله تفکر، تأکید داشته‌اند و حضرت رسول(ص) فرموده‌اند: «یک ساعت تفکر بهتر از هفتاد سال عبادت است».

آیا تا حالا فکر کرده‌اید که اصلا در چه چیزی باید تفکر کرد و چگونه اندیشید تا مشمول این سخن پیامبر(ص) شویم؟!

برای چه نماز می‌خوانیم؟ برای چه روزه بگیریم؟ برای چه بندگی کنیم؟ اگر تفکر کردی و به جواب رسیدی، حالا نمازت ارزشمند است؛ حالا روزه‌ات خریدار دارد و گرنه …

امام رضا (ع) می‌فرمایند:

عبادت، به فراوانی نماز و روزه نیست. عبادت واقعی، تفکر در کار خدای جلیل است.

آری! تفکر، وجدان آدمی را بیدار و او را به سجده در پیشگاه این بی‌انتهای هستی وا می‌دارد:

«وَیَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ یَبْکُونَ وَیَزِیدُهُمْ خُشُوعًا»؛ و به زمین افتاده و حال گریه و خشیت آنان افزوده می‌شود.

با تفکر، انسان به شناخت خویش و شناخت هستی و شناخت دنیا و شناخت الله و شناخت روش زندگی و مرگ می‌رسد.

حال سؤال اینجاست:

– راجع به چه چیزهایی فکر کنیم؟

– اصلاً چگونه فکر کنیم؟

– مدل تفکر ما چگونه باشد؟

– موضوعاتی که باید به آنها فکر کرد چیست؟

در ذیل، برخی از محورهای تفکر آمده است. اینها سرفصل‌ها و خلاصه‌ای از آن چیزی است که می‌شود به آنها فکر کرد. مطمئناً موضوعات و محورهای زیادتری به ذهن شما می‌رسد که می‌توانید راجع به آنها فکر نمایید.

محورهای اصلی تفکر

۱) تفکر در آثار خداوند در تفکر در قرآن

۲) تفکر در خود (قوت‌ها، ضعف‌ها، روحیات، وظایف و تکالیف، اختیارات، رسالت‌ها، دغدغه‌ها، برخورد با مردم، برخورد با خدا و طبیعت)

۳) تفکر در دین (قرآن و عترت، عمق محتوی، برکات و آثار دین، دستورات دین، تلخی و شیرینی دین، دین به حق، شبهات و سؤالات دین، اعمال و وظایف دینی و …)

۴) تفکر در دنیا (پوچی، ظاهر و باطن، موقتی بودن، امانتی بودن، دو چهره بودن، بدهکاری‌ها و طلبکاری‌ها، عشق به آن …)

۵) تفکر در جهان آخرت (دایمی بودن، عمق و ظاهر و باطن آن، مراحل، احوال، عاقبت‌ها، شفاعت‌ها …)

۶) تفکر در طبیعت (زیبایی‌ها، پیچیدگی‌ها، توانمندی‌ها، درس‌ها، وظایف، علل آفرینش، اهداف …)

۷) تفکر در مردم (دسته‌بندی‌ها، روحیات، تنوع، نوع برخورد، نوع ارتباط، بدهکاری‌ها و طلبکاری‌ها، دوستی‌ها و دشمنی‌ها، طبقات …)

۸) تفکر در دشمن (درون و بیرون، حیله‌ها، روش‌های جذب، روش‌های تخریب، راه‌های مقابله …)

۹) تفکر در زمان (پیچیدگی‌ها، مقایسه با تاریخ، رسالت‌ها، استفاده‌ی مفید و غیرمفید، بطالت‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و …)

۱۰) تفکر در غفلت‌ها (سستی‌ها، اهمال‌کاری‌ها، تأخیرها و عجله‌ها، ولش‌کن‌ها، تنبلی‌ها، یادآوری‌ها …)

برخی از موارد تفکر و نتایج آن

برای این که بدانیم تفکر ما روشمند بوده است یا خیر، به نتایج آن دقت می‌کنیم و آنها را مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.

در جدول ذیل، برخی از موارد تفکر را در ستون سمت راست آورده‌ایم و در مقابل آن در ستون سمت چپ، نتایج آن تفکر را بیان کرده‌ایم.  شما هم می‌توانید نظرتان را به بحث بگذارید.

منبع: فارس